Condensatie en het belang van goede ventilatie in gebouwen

Ventilatie is essentieel voor het behoud van een gezonde binnen luchtkwaliteit en het voorkomen van condensatie in ruimten en gebouwen. Onvoldoende ventilatie kan leiden tot een opeenhoping van verontreinigende stoffen binnenshuis, zoals vluchtige organische stoffen, koolmonoxide en radon, die negatieve gevolgen kunnen hebben voor de menselijke gezondheid.

Volgens de richtlijnen voor binnen luchtkwaliteit van de Europese Unie (EU) is een goede ventilatie cruciaal voor het behoud van de binnen luchtkwaliteit en het voorkomen van condensatieproblemen in gebouwen. De Britse Building Research Establishment (BRE) benadrukt ook het belang van goede ventilatie in gebouwen en stelt dat dit condensatie, schimmelgroei en andere problemen met de luchtkwaliteit binnenshuis kan helpen voorkomen.

Wat is condensatie

Condensatie treedt op wanneer warme, vochtige lucht een kouder oppervlak ontmoet, zoals een raam of dak. Terwijl de warme lucht afkoelt, verandert het vocht in vloeibare druppeltjes of condensatie. Dit gebeurt met name in gebouwen met slechte ventilatie, omdat de warme, vochtige lucht nergens heen kan en condenseert op oppervlakken. Daarnaast zorgt het ontbreken van een goede ventilatie ervoor dat de luchtvochtigheid in de ruimte zich ophoopt, wat ook de kans op condensatie vergroot.

Wanneer de temperatuur van een oppervlak lager is dan de dauwpunttemperatuur van de lucht eromheen, treedt condensatie op. De dauwpunttemperatuur is de temperatuur waarbij de lucht niet meer al het aanwezige vocht kan vasthouden en overtollig vocht uit de lucht zal condenseren. Daarom is een goede ventilatie belangrijk om condensatie te voorkomen, omdat het de warme, vochtige lucht laat ontsnappen, de luchtvochtigheid in de kamer verlaagt en de temperatuur van oppervlakken boven de dauwpunttemperatuur van de lucht houdt.

Bouwvoorschriften voor verbeterde isolatie

De combinatie van energiezuinigheid, EU-bouwregelgeving en vraag uit de markt betekent dat gebouwen tegenwoordig worden gebouwd met veel betere isolatie.

• Goed geïsoleerde gebouwen, verbruiken minder energie om te verwarmen en af te koelen, wat helpt de energiekosten te verlagen en de ecologische voetafdruk van het gebouw te verkleinen. Bovendien helpt betere isolatie het thermisch comfort van de bewoners van het gebouw te verbeteren door tocht en temperatuurschommelingen te verminderen, waardoor het gebouw comfortabeler wordt om in te wonen of te werken.
• Een andere reden voor de verbeterde isolatie van gebouwen is om te voldoen aan de bouwregelgeving in Europa en Nederland. De Europese Unie heeft energieprestatienormen voor gebouwen vastgesteld, die zijn geïmplementeerd in de nationale bouwvoorschriften van de lidstaten. Deze normen vereisen dat nieuwe gebouwen voldoen aan bepaalde energiezuinigheidsnormen waaronder vaak een bepaald isolatieniveau om het energieverbruik van gebouwen te verminderen en klimaatverandering tegen te gaan.
• Ten slotte heeft het toegenomen bewustzijn van de voordelen van energiezuinigheid en het belang van het verkleinen van de ecologische voetafdruk geleid tot meer aandacht voor de isolatie van gebouwen. Dit wordt gedreven door zowel het EU-beleid als de marktvraag, aangezien steeds meer mensen energiezuinige huizen en gebouwen willen kopen of huren.

Isolatie & condensatie

Vanwege deze hogere isolatie eisen, worden gebouwen met opzet gebouwd met zo min mogelijk warmteverlies, zodat er geen buitenlucht naar binnen komt om het gebouw af te koelen, maar de binnen lucht ook niet naar buiten gaat, waardoor het belang van ventilatie nog groter wordt.
Het is goed om op te merken dat verbeterde isolatie weliswaar kan helpen om de kans op condensatie te verkleinen, maar dat dit niet de enige factor is waar rekening mee gehouden moet worden. Goede ventilatie is essentieel om te zorgen dat warme, vochtige lucht het gebouw kan verlaten, waardoor de luchtvochtigheid wordt verlaagd en condensatie wordt voorkomen.

Condensatie & ventilatie

Als een ruimte of gebouw slecht geventileerd is, ontstaat er condens op koude(re) oppervlakken zoals ramen of RVS (het materiaal waarvan een Staka dakluik is gemaakt). Door de hoge (warmte)geleiding van metaal, koelt het snel af, waardoor ook de lucht ernaast afkoelt. Wanneer de oppervlaktetemperatuur van het RVS (dakluik) onder de dauwpunttemperatuur van de lucht komt, zal er condensatie ontstaan.

Daarnaast heeft het weer uiteraard ook invloed op condensatie, met name de temperatuur en luchtvochtigheid buiten kunnen de luchtvochtigheid in het gebouw beïnvloeden. Volgens wetenschappelijk onderzoek van de richtlijnen voor binnen luchtkwaliteit van de Europese Unie (EU) kan een hoge luchtvochtigheid buiten leiden tot een hoge luchtvochtigheid in het gebouw, waardoor de kans op condensvorming bij kou groter wordt. Bovendien kan bij koud weer het temperatuurverschil tussen de binnen- en buitenkant van het gebouw aanzienlijk zijn, wat kan leiden tot condensvorming, vooral als de ventilatie in het gebouw niet voldoende is. Aangezien we door klimaatverandering extremere weersveranderingen ervaren, zal dit ook zijn effect hebben op ons binnenklimaat.

De thermisch onderbroken constructie van een Staka dakluik
Het Staka dakluik heeft een thermisch gescheiden constructie die speciaal is ontworpen om warmteverlies te voorkomen. Dit wordt bereikt door gebruik te maken van een thermische onderbreking in de constructie, een materiaal met een lage thermische geleidbaarheid dat de binnen- en buitenoppervlakken van het dakluik scheidt. Deze thermische onderbreking werkt als een isolatiebarrière en voorkomt dat warmte van de binnenkant van het gebouw naar buiten stroomt. De thermische onderbreking voorkomt ook condensvorming aan de binnenzijde van het dakluik doordat het de afkoeling van het metaal vertraagt waardoor de temperatuur aan de binnenzijde van het dakluik hoger zal zijn dan de dauwpunttemperatuur van de binnen lucht het gebouw, waardoor condensvorming wordt voorkomen. Bovendien, omdat de thermische onderbreking de warmteoverdracht vertraagt, zal de temperatuur aan de binnenkant van het dakluik dichter bij de temperatuur in het gebouw liggen, wat ook helpt om condensatie te voorkomen.

Het belang van ventilatie

Vanwege de hoge (warmte)geleiding van RVS is de thermisch onderbroken constructie van het Staka dakluik speciaal ontworpen om warmteverlies te voorkomen en heeft mede daardoor zijn hoge isolatiewaarde. Door de hoge isolerende eigenschappen van het dakluik kan (koude) buitenlucht niet doordringen in het gebouw en de (warme) binnen lucht dus ook niet naar buiten, dus kan bij een onvoldoende geventileerde ruimte of gebouw een hoge luchtvochtigheid ontstaan waardoor er toch condensvorming plaatvind, omdat het roestvast staal, waarvan het dakluik is gemaakt, vaak toch het koudste oppervlak in de ruimte is.

Het is dus van belang dat vocht veroorzakers zoals planten, wasdrogers en wasmachines niet direct onder het dakluik staan en daarnaast te onthouden dat goede ventilatie in de ruimte, evenals regelmatige reiniging, onderhoud en inspectie van het dakluik, essentieel is, zowel om eventuele condensvorming te voorkomen en daarnaast te zorgen voor een gezond binnenklimaat in uw woning of gebouw.